Oliveiras do Baronceli

As oliveiras son un dos sinais de identidade do noso instituto. Nove oliveiras coma nove cursos que se foron plantando desde a inauguración do centro no 1999-2000*. Pasamos ao seu carón todos os días. Asistimos á floración en maio e ao nacemento dos bagos en xuño. Vimos como as olivas verdes se foron vestindo aos poucos de loito e, antes de que as olivas caian ao chan, poderemos colleitalas.
Ademais, acaba de chegarnos á biblioteca o número 31 da revista Reigame. Nela publícase o traballo de Aníbal Cid Babarro titulado A oliveira e os muíños de aceite, premiado no concurso de investigación etnográfica, con toda a información sobre a historia e a cultura do aceite en Galicia. Por exemplo, referente á nosa comarca, aí están os muíños de Tamaguelos e de Feces de Cima; ou o Museo da Oliveira de Vilardevós, inaugurado o ano pasado coa promesa dunha próxima Festa do Aceite. Por certo, alguén sabe se xa ten data?
 Mentres tanto, velaquí vai a receita das olivas de mesa:

"Para a preparación fáiselles uns cortes e métense en auga con sosa durante 24 horas, para quitarlle o ácido, cunha dosificación dun gramo de sosa por kg de olivas. Logo, para lavalas faise unha mestura de auga e sal, que se cambia cada 2/3 días. Segundo a receita do Sr. José Conde Colmenero (Oímbra-OU), faise un prebe con monda de laranxa, tomiño e romeu, cocendo todo xunto en auga e deixando arrefriar. Despois sálgase e bótase o prebe enriba das olivas, para que vaian macerando durante 2/3 meses. Logo diso xa están listas para degustalas.

Outra receita é a que reflicte a Sra. Antonia Batista, veciña de Viloira (O Barco de Valdeorras-OU) que naceu en Murça (Vilarreal-Portugal), e que a través do seu pai é membro da Cooperativa Olivareira da Câmara de Murça. Para preparar as olivas, unha vez recollidas, faille de 2 a 3 cortes e lávaas en auga de manancial, sen cloro, con tres ou catro augas fervendo para quitárllelo ácido. Logo fai a mestura de auga e sal, engadíndolles monda de laranxa e unha follas de loureiro, deixándoas macerar un tempo.

As olivas negras consérvanse mellor e realzan o seu sabor se se escorren e se gardan nun tarro de cristal con dous dentes de allo e unhas ramiñas de tomiño e ramo(sic), logo cóbrense con aceite de oliva virxe e déixanse macerar dez días; segundo se van consumindo pódense botar outras olivas novas. Cando se acaban, o aceite está aromatizado sendo excelente para aliñar ensaladas. Para gardar as olivas por un período longo, as conservas non deben de levar allo, nin folla de limoeiro, pola súa tendencia a podrecer." 

ANÍBAL CID BABARRO, O aceite e os muíños de aceite. Raigame, revista de arte, cultura e tradicións populares. N.º 31, novembro de 2009.

------------------------
*Xa que este curso o instituto cumpre dez anos haberá que ir pensando en plantarmos a décima oliveira.
  (Ver a plantación do ano pasado polo Día da Paz)